عدالت در سلامت، یعنی اینکه همه افراد جامعه، بدون در نظر گرفتن محل زندگی، از خدمات پزشکی و درمانی باکیفیت برخوردار باشند. اما در حال حاضر، بسیاری از بیماران از شهرستانها و روستاها برای دریافت خدمات تخصصی، به کلانشهرها سفر میکنند.
یکی از دلایل این سفرهای درمانی، کمبود نیروی انسانی متخصص در رشتههای مختلف پزشکی است. به عنوان مثال، کمبود متخصص رادیولوژی، پاتولوژی و… باعث شده است که بیماران مجبور باشند صدها کیلومتر سفر کنند تا به مرکز درمانی دسترسی داشته باشند.
اردیبهشت امسال، ابوالفضل باقری فرد، معاون آموزشی وزارت بهداشت، در کنگره انجمن رادیولوژی ایران، اعلام کرد که در بسیاری از بیمارستانهای شهرهای کوچک و بزرگ، کمبود رادیولوژیست وجود دارد. وی بر ضرورت برنامهریزی اساسی برای جبران این کمبود تأکید کرد.
در حالی که کمبود نیروی انسانی متخصص در مناطق محروم، یکی از مشکلات اساسی نظام سلامت کشور است، در سال جاری شاهد توزیع دستگاههای تصویربرداری پزشکی در این مناطق بودهایم.
در خرداد ۱۴۰۲، بهرام عیناللهی، وزیر بهداشت، در سفر به استان آذربایجان شرقی، اعلام کرد که دولت بر توسعه زیرساختهای بهداشت و درمان در مناطق محروم تأکید دارد و به همین منظور، تلاش میشود تا تجهیزات پیشرفته پزشکی نیز به این مناطق منتقل شود.
در همان سفر، دستگاه سی تی اسکن بیمارستان هشترود با هزینهای حدود ۱۵ میلیارد تومان افتتاح شد. این دستگاه، یکی از پیشرفتهترین دستگاههای سی تی اسکن در کشور است و میتواند خدماتی با کیفیت بالا را به بیماران مناطق محروم ارائه دهد.
در شهریور ۱۴۰۲، سیدحسین صفوی، رئیس هیأت امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران، از تأمین و نصب دستگاههای تصویربرداری پزشکی در مراکز درمانی مناطق محروم، خبر داد.
بر اساس این خبر، دستگاههای تصویربرداری پزشکی، از جمله ام آر آی، سی تی اسکن و…، در بیمارستانهای شهدای قلعه گنج جیرفت، شهدای فاروج خراسان شمالی، دهدشت کهگیلویه و بویراحمد و…، نصب شدهاند.
همچنین، دستگاههای سی تی اسکن در بیمارستانهای خدابنده زنجان، سیدالشهدای فارسان شهرکرد و امیرالمومنین گناوه، و دستگاههای سی تی اسکن، شتابدهنده، سی تی سیمولاتور و پت سی تی در مراکز تصویربرداری سرطان زاهدان، نصب شدهاند. این اقدامات، بخشی از تلاشهای دولت برای توسعه زیرساختهای بهداشت و درمان در مناطق محروم است. با تأمین و نصب دستگاههای تصویربرداری پزشکی در مناطق محروم، بیماران این مناطق میتوانند بدون نیاز به سفر به کلانشهرها، از خدمات تصویربرداری پزشکی با کیفیت بالا بهرهمند شوند. این امر، میتواند به تشخیص و درمان به موقع بیماریها در مناطق محروم کمک کند و سلامت مردم این مناطق را بهبود بخشد.
توزیع تجهیزات تصویربرداری پزشکی در مناطق محروم، اقدامی مثبت و ارزشمند است که میتواند به بهبود دسترسی بیماران به خدمات پزشکی و درمانی در این مناطق کمک کند.
با این حال، نکته مهم این است که این تجهیزات باید توسط نیروی انسانی متخصص و ماهر مورد استفاده قرار گیرند. در غیر این صورت، تنها هزینهای سنگین برای دولت و مردم خواهد بود.
عبدالرسول صداقت، عضو شورای عالی سازمان نظام پزشکی و دبیر انجمن رادیولوژی ایران، در این خصوص میگوید: «در یک سیستم برنامهریزیشده و صحیح، استفاده از تکنولوژی و فناوری باید همراه با تأمین نیروی انسانی متخصص باشد. متأسفانه در بسیاری از مراکز درمانی دولتی و حتی برخی مراکز دانشگاهی، تکنولوژیهای روز دنیا با خرید دستگاههای پیشرفته در اختیار قرار گرفته است، اما متناسب با آن نتوانستهاند نیروی انسانی کارآمد را برای استفاده از این دستگاهها جذب کنند.»
وی با تأکید بر این نکته که هر اقدام تصویربرداری باید توسط یک تخصصکرده رادیولوژی انجام شود و متخصص این حوزه باید تشخیص خود را بر اساس تصاویر ارائه دهد تا پزشک معالج بتواند درمان مناسب را ارائه دهد، بیان کرد: “در یک استان با جمعیت حدود سه میلیون نفر و تجهیزات پیشرفته تصویربرداری، مثل CT Scan و MRI، تنها دو رادیولوژیست، حتی به صورت پارهوقت و با محدودیت، در بخش دولتی فعالیت میکنند. این موضوع ممکن است باعث ایجاد زمان انتظار طولانی برای دریافت گزارشهای رادیولوژی شود، که بر بیماران تأثیر منفی خواهد گذاشت.”