یک کارشناس متخصص در حوزه مهندسی پزشکی به من گفت: وزارت بهداشت با یک دستورالعملی که به نظر غیرکارشناسی مدیریت تجهیزات پزشکی مصرفی در بیمارستانها می‌آید، این مسئله را به انحصار داروسازان منتقل کرده است و تخصص‌های مهندسی پزشکی را از مدیریت ۸۰ درصد تجهیزات پزشکی کنار گذاشته است.
مهدی جلیلی در یک گفت‌وگو با خبرنگار ساعت سلامت افزود: وزارت بهداشت یک مصوبه جدید را ابلاغ کرده است که بر اساس آن، تجهیزات و ملزومات پزشکی مصرفی بیمارستانها باید به صورت انحصاری از طریق داروخانه‌ها و داروسازان تامین شوند. این مصوبه با قوانین مدیریت تجهیزات پزشکی در بیمارستانها در تضاد است.
بنابراین، او ادامه داد: طبق آیین‌نامه مدیریت تجهیزات پزشکی بیمارستانها که توسط هیات وزیران تصویب شده است، مدیریت و تامین تجهیزات پزشکی بیمارستانها می‌تواند از طریق واحد تجهیزات پزشکی یا داروخانه بیمارستان صورت گیرد و انحصاری در این زمینه در نظر گرفته نشده است. بنابراین، دستورالعمل ابلاغ شده توسط وزارت بهداشت قانونی نیست.
وی تصریح کرد: بر اساس آیین‌نامه مدیریت تجهیزات پزشکی بیمارستانها، اولویت تامین و مدیریت لوازم پزشکی با واحد تجهیزات پزشکی بیمارستان است. اما با مصوبه اخیر معاونت درمان وزارت بهداشت، این مسئله در انحصار داروسازان قرار گرفته است.
جلیلی توضیح داد: بر اساس آیین‌نامه مدیریت تجهیزات پزشکی بیمارستانها، تامین و مدیریت این تجهیزات باید توسط افرادی صورت گیرد که در رشته مرتبط تحصیل کرده‌اند. این رشته مرتبط همان مهندسی پزشکی است و رشته داروسازی با ماهیت لوازم پزشکی بیمارستان همخوانی ندارد.
این کارشناس مهندسی پزشکی افزود: از ماه مرداد سال گذشته، معاونت درمان وزارت بهداشت بخشنامه‌ای را ابلاغ کرده است که طبق آن، مدیریت تجهیزات پزشکی مصرفی به صورت انحصاری در اختیار داروخانه و داروسازان قرار می‌گیرد. در واقع، با این مصوبه، واحد مهندسی پزشکی بیمارستان باید زیر نظر داروساز اداره شود.
عملکرد معاونت درمان هیچ منطقی ندارد
وی ادامه داد: این مصوبه بی‌منطق است و به نفع داروسازان در بیمارستانها تمایل به ایجاد انحصار را دارد. در حقیقت داروسازان دارای هیچ آشنایی‌ای با زمینه تجهیزات و لوازم پزشکی نیستند. به این ترتیب، کارشناسان مهندسی پزشکی از گردونه مدیریت بیمارستانی حذف می‌شوند و اشتباهات زیادی در تامین و مدیریت ملزومات مصرفی پزشکی در بیمارستانها رخ می‌دهد که به زیان بیمارستان و بیماران است.
جلیلی تصریح کرد: منطق حکم می‌کند که مدیریت تجهیزات و ملزومات پزشکی بیمارستانها، از جمله مصرفی و سرمایه‌ای، باید به عهده فردی با تحصیلات در رشته مرتبط، به عنوان مثال مهندسی پزشکی، باشد. اما متأسفانه داروسازان که در تصمیم‌گیری‌های وزارت بهداشت نقش مهمی دارند، این مسئولیت را از متخصصان مهندسی پزشکی گرفته و به داروسازان واگذار کرده‌اند.
داروسازان مصوبه‌های اداره کل تجهیزات پزشکی را رعایت نمی کنند
وی افزود: متأسفانه بخشنامه‌های مختلفی که از سوی معاونت درمان یا سازمان غذا و دارو صادر می‌شود، معمولاً ضد متخصصان مهندسی پزشکی بوده و به نفع داروسازان عمل می‌کند. داروسازان که در خرید تجهیزات پزشکی بیمارستانها دخالت دارند، اغلب مصوبات اداره کل تجهیزات پزشکی در سایت iMed را نادیده می‌گیرند و هیچ کس از آنها نمی‌پرسد که آیا مقررات قانونی و قیمت‌های تعیین شده در سایت iMed را در خرید این تجهیزات رعایت کرده‌اند یا خیر.
مدیر سابق واحد تجهیزات پزشکی بیمارستان شفا تبریز افزود: من با داروسازان زیادی آشنا هستم که برای بیمارستانها تجهیزات پزشکی مصرفی را خرید می‌کنند و وقتی از آنها می‌پرسیم که آیا مصوبات اداره کل تجهیزات پزشکی را رعایت می‌کنید، آنها می‌گویند که لزومی ندارد زیرا ما از داروخانه خرید می‌کنیم. هیچ کس هم پیگیری نمی‌کند که آیا این ملزومات از شبکه قانونی خرید شده است یا خیر.
او در ادامه گفت: در پی اجرای این دستورالعمل معاونت درمان وزارت بهداشت، بسیاری از متخصصان تجهیزات پزشکی از واحدهای تجهیزات پزشکی بیمارستانها اخراج شده یا استعفا داده‌اند و بسیاری از همکاران مهندس پزشکی بیکار هستند.
جلیلی افزود: در حال حاضر مسئولان و مدیران واحد تجهیزات پزشکی بسیاری از بیمارستانها اعتراض خود را نسبت به این تصمیم غیرکارشناسی معاونت درمان وزارت بهداشت اعلام کرده‌اند. آنها مشکلاتی را مطرح کرده‌اند که چرا متخصصان پزشکی از حوزه تخصصی خود خارج شده‌اند یا مجبور به کار تحت نظر داروسازان شده‌اند، در حالی که داروسازان هیچ تجربه‌ای در زمینه تامین و مدیریت تجهیزات پزشکی ندارند.
۸۰ درصد تجهیزات پزشکی بیمارستان زیر نظر متخصصن نیست
این کارشناس مهندسی پزشکی ادامه داد: طبق این مصوبه، مدیریت تامین و نگهداری تعداد معدودی از تجهیزات پزشکی که عمدتاً تجهیزات سرمایه‌ای و بزرگ هستند، به عهده متخصصان تجهیزات پزشکی باقی می‌ماند، اما مدیریت بیش از ۸۰ درصد از تجهیزات مصرفی، از جمله گاز استریل، لوله‌های تراشه، استاپر، استنت‌های عروقی، و پیچ و پلاک‌های ارتوپدی و پروتزها، در اختیار داروسازان قرار می‌گیرد.
او در ادامه این چنین گفت که: آیا این لوازم دارو هستند یا تجهیزات پزشکی؟ چرا باید مدیریت آنها در اختیار داروسازان باشد؟ من بارها به معاونت غذا و داروی دانشگاه مراجعه کرده و شکایت کرده‌ام. اما آنها توجیه کردند و گفتند که داروسازان دو واحد تجهیزات پزشکی خوانده‌اند و می‌توانند تجهیزات پزشکی مصرفی بیمارستانها را مدیریت کنند.
جلیلی گفت: تا زمانی که مدیریت تجهیزات پزشکی از حوزه داروسازی خارج نشود و به صورت مستقل اداره نشود، مشکلات ادامه خواهد داشت. بازرسان معاونت‌های غذا و داروی دانشگاه‌ها اغلب مهندس پزشکی نیستند و از دانش کافی در این زمینه برخوردار نیستند. در حالی که در این معاونت‌ها متخصصان مهندس پزشکی حضور دارند، اما اجازه بازرسی و نظارت به آنها داده نمی‌شود.
وی افزود: حتی اگر این چنین فرض کنیم که داروساز ها هم می‌توانند تجهیزات پزشکی مصرفی بیمارستانها را تامین و مدیریت کنند، این سوال مطرح می‌شود که چرا فقط به این گروه اجازه کار داده می‌شود؟ آیا این تصمیم انحصارطلبی صنف داروسازان علیه متخصصان تجهیزات پزشکی نیست؟ چرا می‌خواهند دست متخصصان مهندس پزشکی را از مدیریت تجهیزات پزشکی بیمارستانها کوتاه کنند؟
انحصارگری وزارت بهداشت باید به دیوان عدالت کشیده شود
مدیر سابق تجهیزات پزشکی بیمارستان شفا تبریز بیان کرد که به نظر می‌رسد برخی از افراد در وزارت بهداشت تلاش می‌کنند تا مدیریت تجهیزات پزشکی بیمارستانها را به صورت انحصاری در اختیار داروسازان قرار داده و متخصصان مهندسی پزشکی را به بخش تولید و کارخانه‌های تولیدی محدود کنند.
جلیلی همچنین اضافه کرد که صنف متخصصان مهندسی پزشکی در این وضعیت مظلوم قرار گرفته است. تلاش‌های انجمن صنفی متخصصان تجهیزات پزشکی برای حل مشکلات فارغ‌التحصیلان این رشته تحسین‌برانگیز است، اما متأسفانه در سیستم مدیریت بیمارستانی همه تصمیمات به دست داروسازان است و این صنف مظلومیت بیشتری تجربه می‌کند.
به نظر می‌رسد این مسائل از طریق وزارت بهداشت قابل حل نباشد. البته اخیراً در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، تلاش‌هایی برای رفع این نوع انحصارها مشاهده می‌شود، اما در نهایت باید از راه قوه قضاییه و دیوان عدالت اداری برای حفظ حقوق متخصصان تجهیزات پزشکی اقدام شود.
جلیلی گفت: پیگیری حقوق متخصصان تجهیزات پزشکی توسط وزارت بهداشت زمان‌بر است، بنابراین باید از طریق شکایت به دیوان عدالت اداری اقدام کرد، جایی که با اصول قانونی به موضوع رسیدگی می‌شود. مسئولان قضایی اصول قانونی را خیلی خوب می‌دانند. هیچ آیین‌نامه‌ای نباید حقوق متخصصان را نادیده بگیرد و اطمینان دارم که مسئولان قضایی این موارد را به خوبی در نظر می‌گیرند.
