رئیس کمیته ملی اخلاق بالینی در وزارت بهداشت اظهار کرد: رفتار برخی از اعضای کادر درمان، از جمله تخصصی‌های حوزه زنان و زایمان، با افراد ناسزا است. یکی از دلایل این مسئله، فشار کاری بسیار زیاد بر روی رزیدنت‌ها در بیمارستانهای آموزشی می‌باشد. با این حال، اعضای کادر درمان به دنبال کسب درآمد مالی نیستند و اگر اتهامی از سوی جامعه مطرح شود، وزارت بهداشت تدابیر لازم را اتخاذ خواهد کرد.
به گزارش آیمد ۳۶۰ ، سید علی انجو در خصوص برخی اقدامات نادرست در محیط بیمارستان، به ویژه در بخش‌های زایمان و مامایی، اظهاراتی داشته است. او افزود: “زمینه حرفه‌ای زنان یکی از زمینه‌های پراسترس است، زیرا در این زمینه، ارتباط مستقیم با جان دو انسان داریم، و هر گونه خطای فنی ممکن است منجر به از دست دادن رحم یا قابلیت باروری یک خانم شود. به همین دلیل، حوزه زنان و زایمان یکی از زمینه‌های پرتنش و فشار است.”
وی در ادامه گفت: ” چیز دیگری که بر این مسأله تأثیر می‌گذارد، فشارهای جسمی و روانی در دوره دستیاری تخصصی حوزه زنان است. فشارکاری و کشیدگی‌هایی که این افراد باید تحمل کنند، در این موضوع نقش مؤثری دارد.”
دستیاران تخصصی اکثراً در رده سنی بالای ۲۸-۲۷ سال قرار دارند. بسیاری از آنها به عنوان افراد متأهل با ویژگی‌هایی مانند داشتن فرزندان کوچک به سر می‌برند. آنان نه تنها در محیط حرفه‌ای بلکه در نقش همسری و والدینی نیز مسئولیت‌ها و وظایف دارند. از آنها انتظاراتی مبنی بر اجرای وظایف مادری و همسری، همچون هر بانوی دیگری، در خانواده به آنها واجب است.
اما این پزشکان جوان به دلیل شرایط کاری معمولاً قادر به به‌طور شایسته به این انتظارات پاسخ نمی‌دهند. در برخی موارد، به خصوص در سال اول دوره دستیاری، به علت فشارهای کشیک و فعالیت‌های فشرده، این بانوان ممکن است حتی تا چند ماه از بیمارستان غیبت کنند.
سید علی انجو اظهار کرد: “با توجه به اینکه این افراد مسئولیت حفاظت از جان دو انسان هستند، خودشان تحت فشار قرار دارند. همچنین، بار سنگین از انجام فعالیت‌های درمانی در بیمارستانهای آموزشی و تعداد زیاد مراجعه‌کنندگان، فشار را از چند جهت بر آنان افزایش می‌دهد.”
در بیمارستانهای آموزشی شرایط رزیدنت ها خوب نیست
درمان‌های مربوط به زنان و زایمان غیرقابل پیش‌بینی هستند و خدمات این حوزه به زمان‌بندی خاصی متکی نیست. ممکن است یک بیمار در نیمه شب به زایمان بپردازد یا به سراغ پزشک برود وضعیت بدحالی داشته باشد. در این شرایط، بی‌خوابی هم به مشکلات افزوده می‌شود. دبیر کمیته ملی اخلاق بالینی وزارت بهداشت در این باره عنوان کرد: “این پزشکان جوان، به طبع آدم‌های مهربانی هستند و احترام زیادی به نوزادان دارند. آنها با اشتیاق به کمک به مادران باردار وارد این حرفه شده‌اند. اما فشار کاری ممکن است افراد را از حالت عادی خارج کند.”
وی افزود: هر یک از این افراد به میزان تقریبی سه یا چهار متخصص، به صورت تمام وقت در بیمارستان‌ها فعالیت می‌کنند، اما با وجود اینکه به عنوان نیروی آموزشی شناخته می‌شوند، حقوق ماهیانه آنها حدود هشت میلیون تومان است.
وی ادامه داد: این همکاران ما به دلیل پول به دنبال کار نمی‌آیند، اما زمانی که یک فرد تمام وقت خود را در بیمارستان سپری می‌کند، درآمد مالی می‌تواند برخی از مشکلاتش را حل کند. این فرد می‌تواند برای فرزند کوچکش پرستار استخدام کند، ممکن است در صورت بیماری فرزندش و نیاز به حضور خودش، از خدمات تاکسی آنلاین استفاده کند و از یک پرستار بخواهد که بچه بیمارش را به بیمارستان یا مطب پزشک کودکان ببرد.
سید علی انجو اظهار کرد: با وجود همه این شرایط و فهم ما از وظیفه‌ی تغییر دادن این شرایط به گونه‌ای که با سایر مناطق جهان همخوانی داشته باشد و فشارهای این دوره را معقول کنیم، این فشارها نمی‌تواند به عنوان توجیه یا دلیلی برای بروز پرخاشگری‌ها و تعدادی از رفتارهای ناپسند در برخورد با بیماران خدمت کند. ما پزشکان در هیچ شرایطی اجازه وقوع توهین یا پرخاشگری و بی‌ادبی نسبت به بیماران را نداریم.
وی افزود: فردی که در شب قبلی به عنوان کشیک فعالیت داشته است، در روز بعد باید فرصت استراحت داشته باشد. در حال حاضر، در برخی از سیستم‌های آموزشی، گاهی اوقات استاد به دستیاران خود نظارت کافی ندارد و در عین حال که باید در بیمارستانهای آموزشی نظارت بر رزیدنت‌ها داشته باشد و به آنها آموزش دهد، در مطب و محیط‌های درمانی غیرآموزشی مشغول خدمات غیرآموزشی است.
شرایط در بیمارستانهای آموزشی باید عوض شود
سید علی انجو اظهار کرد: به نظر می‌رسد ضرورت وجود این رویه تغییر یابد. بخشی از این مراکز باید به عنوان مراکز آموزشی تخصصی شناخته شوند. باید با حمایت از سازمان‌های بودجه‌ای کشور، فرصت استخدام متخصصان در این بخش‌ها فراهم شود تا به تدریج تا رتبه‌هایی برسیم که پزشکان هیئت علمی، پس از تأمین معاش متناسب با شأنشان، به طور معمول در بیمارستان نظارت بر رزیدنت‌های خود داشته باشند و از دانش و تجربیات آنها بهره‌مند شوند، مطابق با رویه‌های رایج در سراسر جهان.
وی اظهار کرد: رفتار بدرفتارانه برخی پرستاران و اعضای کادر پزشکی با زنان در حال زایمان ناپذیر است. همچنین، فضای بین رزیدنت‌ها و همچنین فضای رفتاری بین پزشکان و بیماران در برخی موارد مطابق با استانداردهای قابل قبول نیست. گاهی اوقات کادر درمانی با بیماران خوب رفتار نمی‌کند و یا از کلمات توهین‌آمیزی در برابر بیماران استفاده می‌کند. حتی در مواردی، پرخاشگری‌های فیزیکی نیز مشاهده می‌شود که این مسئله به هیچ وجه منطقی و قابل قبول نمی‌باشد.
وزارت بهداشت برخورد خواهد کرد
دبیر کمیته ملی اخلاق بالینی وزارت بهداشت افزود: اگر بیمار گزارشی درباره بدرفتاری کادر درمان با او به معاونت‌های درمان ارسال شود، حتماً با آن متخصص یا کادر درمان برخورد خواهد شد. زیرا برخورد نامناسب با بیمار، تبعاتی برای فرد دارد و در آینده تأثیرگذار خواهد بود. امیدوارم که با ارتقاء آموزش و بهبود شرایط، بتوانیم این مشکلات را به حداقل برسانیم.
وی بیان کرد که حق بیمار در شکایت از پزشکان و پرستاران بداخلاق و بدرفتار محفوظ است. به موجب محور پنجم منشور حقوق بیمار در جمهوری اسلامی ایران، بیمار حق دارد که در صورت ضایع شدن حقی از او در فرآیند درمان، از طریق شکایت، رسیدگی و پیگیری احقاق حقوق خود را خواهد کرد.
سید علی انجو اظهار کرد: به منظور احقاق حقوق بیماران، مراکز مختلفی وجود دارند که بیماران می‌توانند از بدرفتاری پزشکان و نیروهای مرکز درمانی مورد نظر خود شکایت نمایند. محور پنجم منشور حقوق بیمار، ایجاد یک نظام کارآمد برای رسیدگی به شکایات است. بیماران می‌توانند حتی در حین اقامت در بیمارستان، از پزشک خود شکایت کرده و تیم درمان نمی‌تواند به دلیل شکایت بیمار، از کیفیت ارائه خدمات خود کاسته و کیفیت درمان را به شدت تحت‌الشعاع قرار دهد.
بیمار حق شکایت از پزشک و پرستار و بیمارستان را دارد
وی ادامه داد: برای شکایت از کادر درمانی، می‌توانید به معاونت‌های درمان دانشگاه‌های علوم‌پزشکی، سازمان نظام پزشکی، و دادسرای ویژه جرایم پزشکی مراجعه کنید. همچنین، اگر در زمینه تعرفه و زیرمیزی به مشکل برخورده‌اید، می‌توانید به شوراهای حل اختلاف مراجعه و شکایت نمایید.
دبیر کمیته ملی اخلاق بالینی وزارت بهداشت اظهار کرد: ما البته تمایل نداریم که فضای شکایت و مواجهات قانونی تأثیر منفی بر روابط پزشک و بیمار بگذارد. درست و اخلاقی است که ارتباطات پزشک و بیمار به صورت مهربانانه برقرار شود، اما اگر هیچ راه‌حل مهربانانه‌ای برای حل مسائل وجود نداشته باشد، گریز از شکایت مسئولیت اخلاقی نیست.
وی افزود: توصیه ما به بیماران این است که از حقوق خود آگاهی داشته باشند و در تلاش برای حفظ و ارتقاء رابطه مهربانانه با پزشک و کادر درمانی باشند. نمی‌توانیم در بیمارستان یا اورژانس به پرستار یا پزشک پرخاشگری و توهین کنیم یا با آنان برخورد فیزیکی و کتک کاری راه بیندازیم (متأسفانه در برخی مناطق این واقعه رخ داده است). از آنها انتظار داشته باشیم که همچنان با لبخند روبرو شوند.
سید علی انجو اظهار کرد: در اکثر حالات، همکاران ما وقار خود را حفظ می‌کنند و رفتار حرفه‌ای را اجرا می‌نمایند، زیرا آنها در طول دوره آموزش و در کشیک‌ها صبوری و مهربانی را تمرین کرده‌اند. با این حال، در هر حرفه‌ای افراد آرام و افراد هیجانی وجود دارند. از پزشکان و دیگر همکاران ارائه‌دهنده مراقبت خواهش می‌کنیم که با بیماران روابط خوب و دوستانه برقرار کنند. امیدواریم که رضایت افراد به گونه‌ای باشد که نیازی به شکایت نداشته باشند.
