مشکلاتی که بیماران دیابت دارند همچنان بر جای است. غیر از درد و رنج ناشی از تزریق مداوم، گرانی و هزینه‌های روز افزون تجهیزات پزشکی مانند سرنگ و نوار تست قند خون هم به آن اضافه شده‌اند. این مشکلات، واردکنندگان سرنگ را به جوسازی برای افزایش واردات با ارز ترجیحی در زمان خودکفایی تولید سرنگ ترغیب می‌کند.
گزارش‌ها حاکی از آن است که بیماران دیابت همچنان در کشاکش گرانی‌ها و کمبودهای نظام سلامت هر روز با مشکلات کوچک و بزرگ رو به رو هستند. از کمبود انسولین و سهمیه‌بندی آن گرفته تا گرانی و کمبود تجهیزات پزشکی مانند سرنگ یا نوار تست قند خون، لوازمی که جزئی از زندگی آنها می باشد و اکثرا بیمه آنها را پوشش هم نمی دهد.
طبق گزارش آیمد ۳۶۰ و به گفته وزارت بهداشت، تقریبا ۵.۵ میلیون نفر در ایران دارای مشکل دیابت هستند. این بیماری خاموش می‌تواند به قطع عضو، نابینایی یا مرگ منتهی شود. بیش از ۱۰ درصد این بیماران نیازمند مصرف روزانه انسولین هستند که به دو صورت انسولین قلمی یا انسولین تزریقی با سرنگ باید در اختیار آنها قرار گیرد.
تامین سرنگ انسولین، یکی از نیازهای اساسی بیماران دیابت تحت درمان با انسولین، برای تزریق این داروی حیاتی آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سرنگ انسولین که یکی از مهم ترین ملزومات پزشکی می باشد، به دو صورت ایرانی و خارجی در بازار ایران وجود دارد.
تحقیقات انجام‌شده در بازار ایران نشان می‌دهد که پنج شرکت ایرانی به نام های آوا، حلما، ورید، سها و برنا طب، سرنگ انسولین تولید می‌کنند. سندیکای تولیدکنندگان سرنگ و سرسوزن ایران چندین بار اعلام داشته است که هیچ گونه کمبودی از نظر سرنگ انسولین در کشور ندارین و حتی مازاد تولید سرنگ نیز در دسترس است.
ارز ترجیحی برای واردات سرنگ‌های آمریکایی
اوضاع تولید و واردات سرنگ های انسولین در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. با وجود اینکه ایران به خودکفایی در تولید این محصولات رسیده است، شرکتهای وارد کننده همچنان تلاش می‌کنند تا با افزایش واردات سرنگ ها با ارز ترجیحی، سهم بیشتری از بازار را به دست آورند. به عنوان مثال، شرکت آمریکایی BD با ارائه سرنگ هایی با قیمت حدود سه برابر سرنگ های ایرانی، سعی در رقابت با تولیدات داخلی دارد و از راهکارهای مختلف برای تحقق این هدف استفاده می‌کند.
رئیس انجمن دیابت ایران، اسد الله رجب، در گفتگو با خبرنگار ساعت سلامت اظهار داشت که در بازار ایران سرنگ های انسولین مختلفی وجود دارد، از جمله سرنگ های داخلی و خارجی. این سرنگ ها با توجه به نیازهای بیماران، انواع مختلفی دارند. از جمله سرنگ های کوچک با ظرفیت ۳۰ واحد برای کودکان، سرنگ های با ظرفیت ۵۰ واحد و سرنگ های با ظرفیت ۱۰۰ واحد.
وی همچنین افزود: این سرنگ ها از نظر قطر سرسوزن نیز متفاوت هستند. برخی از آنها باریکتر هستند و با قطر ۳۰ یا ۳۱ در بازار عرضه می‌شوند، که تقاضای بیشتری دارند. اما این نوع سرنگ ها در برخی مواقع ممکن است کمبود پیدا کنند.
استفاده از سرنگ های انسولین برای بیماران دیابتی بسیار حائز اهمیت است و تنظیم صحیح نوع و ظرفیت سرنگ با توجه به نیازهای بیمار، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. امید است که این محصولات با کیفیت و با قیمت مناسب برای بیماران در دسترس باشند و اقدامات مناسبی انجام شود تا با توجه به تولیدات داخلی، نیازهای بازار به خوبی تامین شود.
رئیس انجمن دیابت ایران در گفت‌وگو با ما، به موضوعات مرتبط با کمبود و گرانی تجهیزات دیابت پرداخته است. او اظهار داشته که مشکل اصلی بیماران دیابت که نیاز به تزریق انسولین دارند، کمبود سرنگ انسولین نیست، زیرا با توجه به تنوع قیمت‌ها، سرنگ‌های مختلفی در بازار موجود هستند. اما این مسئله نیست که مردم به راحتی به آنها دسترسی داشته باشند؛ اصلی‌ترین چالش در این زمینه گرانی و قیمت بالای سرنگ‌هاست. به عنوان مثال، قیمت ۱۰ عدد سرنگ انسولین ایرانی حدود ۳۶ هزار تومان و قیمت همان تعداد سرنگ BD آمریکایی حدود ۹۰ هزار تومان است، که نزدیک به سه برابر قیمت سرنگ ایرانی است.
وی ادامه داد: مسئله گرانی تجهیزات پزشکی برای بیماران دیابت نه تنها مختص سرنگ انسولین است، بلکه بر روی نوار تست قند خون نیز تأثیر می‌گذارد. نوار تست قند خون یکی از اجزای حیاتی در کنترل قند خون بیماران دیابت و افراد در معرض خطر دیابت است، اما این نوارها نیز به شدت گران قیمت شده‌اند. چند ماه پیش، قیمت این نوارها حدود ۳۵ تا ۶۵ هزار تومان بوده است، اما اکنون قیمت آنها به حدود ۲۶۰ تا ۳۰۰ هزار تومان افزایش یافته است که نزدیک به چهار برابر قیمت قبلی آنها است.
در نتیجه، موضوع قیمت‌گذاری تجهیزات دیابت به عنوان یک چالش جدی برای بیماران دیابت و افراد در معرض خطر دیابت و همچنین بخش‌های مختلف سلامتی در کشور مطرح است. اقدامات لازم برای کنترل قیمت‌ها و تأمین دسترسی به تجهیزات مورد نیاز بیماران باید به‌عنوان اولویت‌های اساسی در سیاست‌های بهداشتی و درمانی مورد توجه قرار گیرد.
بی‌توجهی بیمه‌ها به هزینه‌های تجهیزات پزشکی بیماران دیابتی
رئیس انجمن دیابت ایران در تحلیل وضعیت اقلام مرتبط با دیابت در کشور، بحث پوشش بیمه‌ها و دولت را مطرح کرده است. او اظهار داشته که فقط داروها و انسولین‌ها تحت پوشش بیمه‌ها و دولت قرار دارند و تجهیزات پزشکی اساسی مانند سرنگ‌ها و نوار قند در این پوشش‌ها نیستند. این موضوع موجب ایجاد هزینه‌های سنگین برای بیماران دیابت و خانواده‌های آنها شده است، زیرا نیاز همیشگی بیماران به این اقلام پزشکی با تحمیل هزینه‌های بالا همراه است.
وی افزود: اگرچه تولید مناسب سرنگ انسولین داخلی در کشور انجام می‌شود، اما متأسفانه گاهی در برخی داروخانه‌ها سرنگ ایرانی موجود نمی‌شود و بیماران مجبور می‌شوند از سرنگ‌های خارجی آمریکایی استفاده کنند که قیمت آنها تا سه برابر گران‌تر است. این مسئله به بیماران فشار مالی بیشتری وارد می‌کند و موجب کاهش دسترسی آنها به تجهیزات ضروری می‌شود.
وی به این نکته اشاره کرد که در بین سرنگ‌های ایرانی، سرنگ آوا دارای قیمت نسبتاً بالاتری است، در حالی که سرنگ حلما قیمت ارزان‌تری دارد. با این حال، سرنگ آوا در همه جا موجود نیست و این موضوع نیز موجب مشکل برای برخی بیماران می‌شود که به دلیل عدم توافق با سرنگ‌های موجود، انتخاب‌های محدودی دارند.
تحقیقات آیمد ۳۶۰ نشان می‌دهد که توزیع سرنگ های انسولین در داروخانه‌ها طوری است که بیشتر آنها یک نوع برند ایرانی و یک نوع برند سرنگ انسولین آمریکایی را به بیماران ارائه می‌دهند. به علاوه، نحوه توزیع این سرنگ‌ها به گونه‌ای است که مردم به همه انواع سرنگ های ایرانی با کیفیت‌های متفاوت در همه داروخانه‌ها دسترسی ندارند.
مدیرعامل شرکت آوا پزشک، احد نورمحمدی، که به هیات امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران وابسته است، اظهار داشت: تأیید می‌کنم که به هیچ وجه کمبود سرنگ انسولین در کشور نداریم و به عبارت دیگر، تولید این محصولات کافی می باشد و نیازهای بازار تأمین شده‌اند. او ادامه داد نه تنها کمبود نداریم، بلکه میزان تولید هم بیشتر از نیاز بازار است و موجب مازاد تولید شده است. طوری که تولیدکنندگان سرنگ در سندیکای تولیدکنندگان سرنگ و سرسوزن ایران توافق کرده‌اند که با وجود ظرفیت تولید بیشتر، حجم تولید را افزایش ندهند، تا همه تولیدکنندگان بتوانند در بازار حضور داشته باشند.
از این گزارش برداشت می‌شود که با توجه به توافق و تنظیم میزان تولید، کمبود سرنگ انسولین در کشور وجود ندارد و تامین نیازهای بیماران به این محصول اساسی به‌خوبی انجام می‌شود. همچنین، در خصوص توزیع متناسب و عادلانه‌تر سرنگ‌های ایرانی در داروخانه‌ها می‌توان تلاش کرد تا بهترین پوشش برای بیماران فراهم شود و آنها به‌راحتی به محصولات با کیفیت دسترسی پیدا کنند.
ظرفیت تولید سرنگ انسولین در ایران، سه برابر نیاز کشور
مدیرعامل شرکت آوا پزشک، احد نورمحمدی، در تحلیل ظرفیت تولید سرنگ‌های انسولین در ایران اظهار داشت: در کشور، ظرفیت تولید ۲ تا ۳ میلیارد عدد سرنگ وجود دارد، در حالی که میزان مصرف این محصول در حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ میلیون سرنگ است. این تولیدکنندگان تلاش می‌کنند حجم تولید سرنگ‌ها را ثابت نگه دارند تا با توجه به نیاز بازار، تعادلی در تامین محصول برقرار شود. به عبارت دیگر، تعداد سرنگ‌های تولید شده به اندازه مصرف بازار است و مازادی تولید نمی‌شود.
وی توضیح داد که شرکت آوا پزشک نیز با توجه به ظرفیت بالای تولید خود، توافق کرده است که تولید را افزایش ندهد و در هماهنگی با سایر تولیدکنندگان، سیاست‌های توزیع منصفانه را اجرا کند. این اقدام به منظور حفظ تعادل در بازار و اجتناب از تولید اضافی و نامتعادل در محصولات سرنگ انسولین می‌باشد.
در مورد قطر سرنگ‌های انسولین آوا پزشک، مدیرعامل شرکت توضیح داد که این شرکت اصلاً سرنگ انسولین با سرسوزن قطر بزرگ مانند ۲۷ در بازار ندارد. تقریباً همه سرنگ‌های انسولین آوا با سرسوزن باریک و با قطر ۳۰ در بازار توزیع می‌شود. این انتخاب با هدف ارائه گزینه‌های مناسب با کیفیت به بیماران و تأمین نیازهای آنها در انتخاب سرنگ‌ها صورت می‌گیرد.
مدیرعامل شرکت آوا پزشک، احد نورمحمدی، با تأکید بر عدم محدودیت‌ها برای افزایش تولید سرنگ انسولین در کشور، اعلام کرد که تولید سرنگ انسولین در شرکت آوا پزشک هم کاهش پیدا نکرده است. او اظهار داشت: “واقعیت این است که با توجه به کاهش عمل‌های جراحی الکتیو و مراجعات کمتر مردم به آزمایشگاه‌ها و مراکز درمانی، تقاضا برای سرنگ در کشور کاهش یافته است. همزمان، ظرفیت تولید نیز در کشور بیشتر شده است.”
وی در ادامه بیان کرد: “تنها مساله‌ای که وجود دارد، این است که دولت به واردکنندگان ارز با نرخ ۲۸ هزار تومانی می‌دهد، در حالی که تولیدکنندگان برای واردات مواد اولیه از ارز با نرخ ۳۸ یا ۴۰ هزار تومانی استفاده می‌کنند. این اختلاف در نرخ ارز بین تولیدکنندگان و واردکنندگان باعث رقابت غیر منطقی در بازار می‌شود.”
این تفاوت نرخ ارز باعث می‌شود که تولیدکنندگان داخلی نسبت به واردکنندگان با مشکلاتی مواجه شوند و این وضعیت رقابتی را به ناحق غیر منصفانه می‌کند. بنابراین، لازم است که این مسئله مورد توجه مسئولین قرار گیرد و تدابیر مناسبی به منظور حمایت از تولیدکنندگان داخلی و ایجاد رقابت عادلانه در بازار ارز به کار گرفته شود.
واردکنندگان سرنگ با هدف افزایش سهم در بازار سرنگ ایران
مدیرعامل شرکت آوا پزشک، احد نورمحمدی، با بیان این مطلب که ادامه روند واردات سرنگ انسولین به کشور آسیب‌هایی جدی به تولید داخلی می‌زند ،بیان کرد که این مساله زمانی که مردم در فشار اقتصادی هستند، هزینه‌های سنگین‌تری را برای آنها تحمیل می‌کند.
وی اظهار داشت: با این وجود، قیمت سرنگ‌های انسولین ایرانی ثابت مانده و در اخیرا هیچ افزایش قیمتی نداشته‌ایم. این نکته نشان می‌دهد که تولیدکنندگان داخلی تمایلی به افزایش ناجوانمردانه قیمت‌ها نداشته و با توجه به شرایط اقتصادی، قیمت‌گذاری را منطقی و متعادل انجام داده‌اند.
درباره ظرفیت تولید سرنگ انسولین در کشور، خدایار عینی، دبیر سندیکای تولیدکنندگان سرنگ و سرسوزن ایران اظهار داشت: ۵ شرکت ایرانی هم اکنون سرنگ انسولین تولید می‌کنند و ظرفیت تولید آنها حدود ۳ برابر نیاز کشور است. به عبارت دیگر، نیاز بیماران دیابت به سرنگ در کشور به‌طور کامل تأمین می‌شود و حتی مازادی برای صادرات به کشورهای دیگر نیز وجود دارد.
وی افزود: سرنگ‌های ایرانی، از نظر کیفیت و قیمت مناسب، تقاضای خوبی هم در بازار خارجی دارند. این مساله منجر به قاچاق و صادرات غیر رسمی این کالا به کشورهای دیگر شده است. این امر نشان‌دهنده اعتماد مصرف‌کنندگان به محصولات سرنگ انسولین ایرانی و کیفیت آنها است.
دبیر سندیکای تولیدکنندگان سرنگ و سرسوزن ایران در مورد کیفیت سرسوزن‌ها نیز بیان کرد که بین سرسوزن‌های ۳۰ و ۳۱ با ۲۷ و ۲۸ از نظر قطر سرسوزن تفاوت آشکاری وجود ندارد و تمامی محصولات سرنگ انسولین آوا پزشک، با سرسوزن‌های باریک و با قطر ۳۰ در بازار توزیع می‌شوند. به این ترتیب، مشکلی از نظر کیفیت سرسوزن‌ها و تأمین نیاز سایر شرکتهای تولیدکننده سرنگ‌ها وجود ندارد.
عدم کمبود سرنگ انسولین نداریم و ممنوعیت افزایش واردات سرنگ خارجی
دبیر سندیکای تولیدکنندگان سرنگ و سرسوزن ایران، خدایار عینی، با ابراز اطمینان از عدم گزارش کمبود سرنگ انسولین به سندیکای تولیدکنندگان سرنگ و سرسوزن ایران اظهار داشت: “تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر کمبود سرنگ انسولین به سندیکای تولیدکنندگان سرنگ و سرسوزن گزارش نشده است. اگر مشکلی از این نظر وجود داشته باشد، اولین جایی که با خبر می‌شود، سندیکای تولیدکنندگان سرنگ و سرسوزن است و در کمتر از ۲۴ ساعت، کمبود را رفع می‌کنیم.”
وی با بیان این موضوع که واردکنندگان سرنگ سعی می‌کنند با شیوه‌های نامناسب در بازار ایران تأثیر بگذارند، اشاره کرد که اخیراً جلساتی با انجمن دیابت و مدیرکل تجهیزات پزشکی در این زمینه برگزار شده است. به طور مثال، برخی واردکنندگان پیشنهاد داده‌اند که تقاضای کاذبی برای واردات سرنگ‌های ۳ دهم سی سی ایجاد کنند، در حالی که در بازار سرنگ‌های ۵ دهم سی سی وجود دارد. این اقدامات با مخالفت مدیرکل تجهیزات پزشکی به‌عنوان نابجا و توهین‌آمیز شناخته شده و رد شده‌اند.
وی ادامه داد: افزایش واردات سرنگ خارجی به ایران ممنوع شده است و این تصمیم درستی است، زیرا سرنگ‌های داخلی ایران از نظر کیفیت و کمیت به‌خوبی نیازهای کشور را پاسخگویی می‌کنند. اما واردکنندگان سرنگ خارجی با هر شیوه‌ای از جمله جوسازی در بازار یا رایزنی با مسئولان دولتی یا انجمن‌ها، به منظور افزایش واردات، دست به هر کاری می‌زنند.
این گزارش نشان می‌دهد که تلاش‌های برخی واردکنندگان برای افزایش واردات سرنگ‌های خارجی و ناکارآمدی آنها در کمک به تأمین نیازهای بیماران دیابت در ایران بوده است. افزایش کیفیت و تولید داخلی سرنگ‌های انسولین و هماهنگی بین تولیدکنندگان و مقامات مسئول، به منظور حفظ منافع مردم و تأمین بهتر نیازهای درمانی، از جمله چالش‌ها و راهکارهای مهم این حوزه به‌شمار می‌آید.
