به گزارش ایمد ۳۶۰، هیأت مدیره صرفهجویی در معالجه بیماران، تقریباً ۲۵ سال است که تشکیل شده و در ابتدا هدف اصلی این گروه، کمک به بیماران نیازمند برای تأمین هزینههای درمان بود.
حمایت از کودکان ناشنوا برای انجام عمل کاشت حلزون شنوایی، تهیه تجهیزات و لوازم پزشکی برای بیماران نیازمند، تأمین هزینههای پیوند عضو و …، بخشی از خدمات هیأت مدیره صرفهجویی در معالجه بیماران است.
هیأت امنای صرفهجویی ارزی یک سازمان عمومی غیردولتی میباشد که بر اساس قانونی که در آذر ماه ۱۳۷۸ توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد، با هدف ایجاد زمینههای لازم برای معالجه تمامی بیماران در داخل کشور، کم شدن هزینههای درمانی بیماران از طریق صرفهجویی در ارز، خودکفایی کشور از اعزام بیماران به خارج، فراهم کردن تسهیلات برای واحدهای درمانی داخلی و بهبود کم و کیفی امکانات مراکز آموزشی و درمانی در کشور تشکیل یافته است.
اما در چند سال اخیر، تشکیل شرکتهای تجهیزات پزشکی در تحت نظر هیأت امنای صرفهجویی ارزی مشاهده شد که برخی از آنها با گفت و گوهایی همراه بودند که منجر به شکایت و انتقاد از اهداف هیأت امنای صرفهجویی در معالجه بیماران شد.
در کل، ۱۰ شرکت مختلف در حوزه هیأت امنای صرفهجویی ارزی تاسیس شدند که در زمینه تجهیزات پزشکی، دارویی و دیگر نیازهای حوزه سلامت فعالیت میکردند. این شرکتها بعدها بسیاری از آنها به تعلیق درآمدند و فقط یک شرکت هلدینگ به نام آواپزشک فعالیت خود را ادامه داد.
با تأکید هیأت امنای صرفهجویی در معالجه بیماران، شرکت تولیدی آواپزشک بدون وابستگی به بودجه دولتی بود و کاملاً به درآمدهای خود از تولید ملزومات پزشکی یکبار مصرف اعتماد داشت.
در ابتدا، شرکت آواپزشک فقط سرسوزن تولید میکرد اما بعدها تصمیم گرفت به تولید سرنگ نیز بپردازد. این در حالی بود که بخش خصوصی در حوزه تولید سرنگ به طور کامل فعالیت میکرد.
تولید سرنگ در ایران از زمان حکومت هاشمی رفسنجانی آغاز شد. تصمیم گرفته شد که تولید سرنگ در ایران نه تنها به حد اشباع نیازهای داخلی برسد، بلکه بتواند به کشورهای همسایه نیز صادرات داشته باشد زیرا تولید این کالای استراتژیک به عنوان یک نوع قدرت در نظر گرفته میشد.
کشورهای همسایه ایران حدود ۴۰۰ میلیون نفر جمعیت دارند اما هیچکدام از آنها کارخانه تولید سرنگ ندارند. به همین دلیل، تولید سرنگ در ایران میتوانست به عنوان یک قدرت استراتژیک منطقهای محسوب شود.
با اجرای سیاست تولید سرنگ در کشور از اواخر دهه ۶۰، بخش خصوصی مسئولیت تولید این محصول را برعهده گرفت و صادرات سرنگ از ایران به کشورهای همسایه تا سال ۱۳۸۷ ادامه داشت. با شروع تحریمها، صادرات این کالای پزشکی به طور کامل متوقف شد. سپس چین به شکل ناگهانی وارد بازار سرنگ شد و با سرعتی بینظیر تولید این محصول را افزایش داد. تنها یک کارخانه در چین به نام شانگهای به مقداری حدود دو میلیارد عدد سرنگ در سال تولید میکرد.
در حالی که تمام نیاز داخلی ایران در سال حدود ۸۰۰ میلیون عدد سرنگ میباشد، تنها یک کارخانه در چین تا دو میلیارد سرنگ در سال تولید میکرد.
چین پس از ایران به اهمیت تولید سرنگ پی برد و ایران در زمانی که تولید این کالا را گسترش میداد و میتوانست از پتانسیلی که در کشور بوجود آورده، بهرهمند شود، با ورود چین به بازار منطقهای قدرت را از دست داد.
شرکت آواپزشک در تاریخ ۱۲ اسفند سال ۱۳۷۱ در فضایی به وسعت ۱۳ هزار هکتار در شهرک صنعتی آشتیان تأسیس شد. اما، بعدها در زمینه فعالیت این هلدینگ بزرگ تجهیزات پزشکی، شایعاتی مطرح شد. در نهایت، به دستور وزیر بهداشت آن زمان در سال ۹۷، تصمیم گرفته شد که این شرکت تعطیل شود؛ اما بعد از ۵ سال هنوز هیچ اطلاعیهای درباره انحلال نهایی این شرکت منتشر نشده است.
بررسی اسناد مالی شرکت آواپزشک در سالهای ۹۲ تا ۹۶ نشان داد که در دوره مدیریت قبلی این کمپانی، همواره تلفات داشته و بدهی آن به شرکت آوای پردیس که مسئول سهام دانشگاههای علوم پزشکی است، پرداخت نشده است.
به نظر میرسد وزارت بهداشت باید برای پایان دادن به شبههها درباره هیأت امنای صرفهجویی ارزی و شرکتهای تابعه آن، اقداماتی را انجام دهد تا به طور قطعی فعالیتهای هیأت امنای صرفهجویی ارزی در معالجه بیماران روشنگری شود.