با توجه به گزارش نظام پزشکی، عضو شورای عالی نظام پزشکی اعلام کرد که هر ساله حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار گردشگر سلامت به ایران سفر می‌کنند. این گردشگران سلامت علاوه بر ایجاد فعالیت‌های درمانی، با توجه به هزینه‌های اقامتی و رفت‌وآمد، می‌توانند به کشور درآمد تقریبی ۵ میلیارد دلار وارد کنند. این مقدار درآمد، معادل حجم روزانه ۵۰۰ بشکه نفت است. اما ظرفیت‌های ایران قادر به ایجاد درآمد بیشتری تا حدود ۱۸ میلیارد دلار هستند.
دکتر علی دباغ، عضو شورای عالی نظام پزشکی، اضافه کرد که اگر به طور متوسط هر گردشگر سلامت هزینه‌های حدود دو هزار دلاری برای درمان و همچنین هزینه‌های اقامت و رفت‌وآمد را پرداخت کند، می‌توان به حدود ۵ میلیارد دلار درآمد از این حوزه برای کشور تخمین زد.
وی بیان کرد: با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود، می‌توان به راحتی این مقدار را تا حداقل ۱۸ میلیارد دلار افزایش داد، به عبارت دیگر معادل حداقل ۱۸۰ میلیون بشکه نفت یا حدود ۵۰۰ هزار بشکه نفت خالص درآمد بیشتری را برای کشور فراهم کرد.
در ادامه، این عضو شورای عالی نظام پزشکی افزود: ضریب اشغال تخت‌های بیمارستان‌های کشور حدود ۷۰ درصد است و در حال حاضر تعداد ۱۵۰ هزار تخت بیمارستان در اختیار داریم. با برنامه‌ریزی مناسب در داخل و خارج از کشور، امکان فراهم آوردن این میزان درآمد بزرگ برای کشور وجود دارد.
با توجه به گزارش، دکتر دباغ اظهار داشت که آمارها نشان می‌دهد در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای توسعه گردشگری سلامت در کشور انجام شده است، اما این تلاش‌ها کافی نبوده است. کشورهایی همچون هندوستان توانسته‌اند تعداد زیادی گردشگر سلامت را جذب کنند، حتی از کشورهای مسلمان نیز این تعداد کم نبوده است. به همین دلیل، بسیاری از بیماران علی‌رغم تفاوت‌های فرهنگی، به هندوستان مراجعه می‌کنند.
وی افزود: تحریم‌ها تأثیرگذاری در جذب گردشگران سلامت دارند، اما به حدی که بتوانند کاملاً از ورود گردشگران جلوگیری کنند نیستند. اگر سیستم فعال و کارآمدی در زمینه گردشگری سلامت وجود داشته باشد، می‌توان به خوبی در این حوزه عمل کرد و نقش مهمی در جذب گردشگران سلامت به کشور ایفا نمود.
ضعف دولت در معرفی خدمات سلامت به بیماران خارجی
به گفته دکتر دباغ، مفهوم گردشگری سلامت به این معنا است که یک گروه افراد را از خارج از مرزهای کشور ترغیب کنید تا مسئولیت امور جان و سلامت خود را به دستگاه سلامت کشور مورد نظر، بسپارند.
عضو شورای عالی نظام پزشکی افزود: برای دستیابی به این هدف، نیازمند برنامه‌ریزی منسجم هستیم. به این منظور، سفارتخانه‌ها باید جهت جذب گردشگران سلامت، تلاش نمایند و آن‌ها را به مراکز درمانی داخل کشور هدایت کنند.
وی بیان کرد: ابزارهای مهمی مانند وبسایت‌ها و فضای مجازی جهت تبادل اطلاعات بین بیماران و مراکز درمانی و سازمان‌های واسط از اهمیت بسزایی برخوردارند و تأثیر قابل‌توجهی دارند. این زیرساخت‌ها باعث ارتقاء فرآیندهای مرتبط با گردشگری سلامت و ایجاد ارتباطات مؤثر در این حوزه می‌شوند.
به گفته دکتر دباغ، هنوز سیستم گردشگری سلامت به صورت یکپارچه و هماهنگ شامل بخش‌های درمانی و بیمارستانی، ارتباطات داخلی و خارجی، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، وزارت خارجه و وزارت بهداشت و درمان در کشور ما وجود ندارد. این ناهماهنگی باعث شده زنجیره جذب بیماران خارجی از ابتدا تا انتها دچار مشکل شود و فرآیندهای مختلف مانند انتقال بیماران به داخل کشور، ارائه خدمات بیمارستانی دقیق، ترخیص و ادامه خدمات پس از ترخیص و ارسال بیمار به کشور مبدأ کاملاً تعریف نشده و کنترل نداشته باشد.
وی توضیح داد: برای حل این مشکلات، می‌توان نمایندگی‌های بیمه‌ها را تحت نظارت نهادهای دولتی قرار داد تا اعتماد بیماران خارجی به خدمات گردشگری سلامت افزایش یابد. این اقدام، علاوه بر برطرف کردن مشکلات مربوط به بیماران خارجی، باعث افزایش اعتماد گردشگران سلامت نسبت به خدمات ارائه شده در کشور می‌شود. همچنین، صنعت بیمه نیز از این تدابیر بهره‌مند شده و به عنوان یکی از عامل‌های ایجاد درآمد به گردشگران سلامت خدمات ارائه می‌کند.
دلالان بخش زیادی از درآمد گردشگری سلامت را به جیب می زنند
عضو شورای عالی نظام پزشکی در خصوص سود دلالان گردشگری سلامت به اظهاراتی پرداخت و اظهار داشت: اطلاعات دقیقی از میزان سود حاصل از فعالیت دلالان گردشگری سلامت مستند نیست، اما شواهد و شهادت‌ها نشان‌دهنده این موضوع هستند که یک بخش قابل‌توجه از سود این خدمات ارزشمند به جیب دلالان می‌رود. این مسئله به دلیل عدم وجود یک ساز و کار مناسب و نظام مشخص در این زمینه ایجاد شده است.
همچنین، دکتر دباغ در خصوص تبلیغات داخلی و خارجی در زمینه گردشگری سلامت اظهار نظر کرد و افزود: در فضای مجازی، همه اشخاص و نهادها می‌توانند تبلیغات خود را انجام دهند. به عنوان مثال، کشور ترکیه از طریق تبلیغات در فضای مجازی توانسته‌است با کیفیت درمانی مشابه کشور ما یا حتی کم‌تر از آن، با تعرفه‌های بسیار بالاتر، اعتماد گردشگران سلامت را به خود جلب کند.
وی بیان کرد: با وجود اینکه خدمات پزشکی در ایران نسبت به کشورهای همسایه و بسیاری از کشورهای دیگر، دارای کیفیت بالاتری هستند و تعرفه‌های آن نیز به نسبت بسیار کم‌تر است، اما هنوز در جذب گردشگری سلامت کشور مشکلاتی وجود دارد. این مسئله به دلیل عدم تعریف دقیق و هماهنگی مناسب زنجیره جذب و انتقال بیماران خارجی در کشور ایجاد شده است که نیازمند تلاش‌های بیشتر و راه‌حل‌های مناسب می‌باشد.
