به گفته “سلیمان حیدری”، جراح و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، مهمترین علت زیرمیزی گرفتن پزشکان عدم تناسب بین تعرفه‌های مصوب دولت و هزینه‌های واقعی پزشکان است. او بیان کرد که این مشکل تا زمانی که عوامل اصلی آن برطرف نشوند، حتی با بازرسی‌های سختی، حل نخواهد شد.
حیدری توضیح داد: ریشه تخلف در حرفه پزشکی در تعرفه‌های غیر واقعی است که با هزینه‌های واقعی مطابقت ندارند. اگر شرکت‌های بیمه تعرفه‌ها را به میزان واقعی افزایش دهند، جامعه پزشکی می‌تواند با ارائه بهترین و خدمات با کیفیت، به تعداد بیماران بیشتری خدمات رسانی کند.
ایشان افزود: علت دیگر این مشکل عدالت ناشترا در رشته‌های پزشکی است. در کشورهای دیگر، سیستم‌هایی برای توزیع منابع و فرصت‌های شغلی بین این رشته‌ها وجود دارد تا ناعدالتی‌ها کاهش یابد.
حیدری توضیح داد: در بعضی موارد، رشته‌های پزشکی مانند جراحی مزیت‌هایی مانند درآمد بیشتر یا فرصت‌های شغلی بیشتری نسبت به رشته‌های دیگر دارند. این امر باعث بروز ناعدالتی در توزیع منابع و موقعیت‌های شغلی شده و برخی از پزشکان برای جبران این تبعیضات، به تخلفاتی مانند زیرمیزی روی می‌آورند.
حیدری افزود: واقعیت این است که فساد در سیستم بهداشت و فرار مالیاتی هر دو نتیجه‌هایی از این مشکل هستند. پزشکانی که از نرخ مصوب وزارت بهداشت بیشتر درآمد کسب می‌کنند، اغلب درآمدهای خود را بدون پرداخت مالیات و به صورت غیرقانونی به دست می‌آورند. به عبارت دیگر، این پزشکان منجر به فرار مالیاتی در سیستم یکپارچه می‌شوند.
وی افزود: بر اساس گزارش آخرین اعلام مدیرکل دفتر بازرسی مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی، بیش از ۵۰ درصد گزارش‌های فرار مالیاتی به پزشکان مربوط است.
اعلام نام ۱۷۸۶ پزشک متخلف به سازمان نظام پزشکی
به گفته یک جراح، فرار مالیاتی پزشکان منجر به کاهش درآمدهای دولت برای بهبود سیستم بهداشت می‌شود و باعث کاهش قابل توجهی در کیفیت خدمات بهداشتی می‌گردد. همچنین، سازمان امور مالیاتی یک سامانه گزارشگری مردمی به نام “سوت‌زنی” را در سایت خود فراهم کرده است که افراد می‌توانند اسامی پزشکان متخلف را گزارش دهند تا تدابیر لازم اتخاذ شود.
او اضافه کرد: بر اساس اعلام سازمان امور مالیاتی، تاکنون بیش از ۱۷۸۶ پزشک متخلف به سازمان نظام پزشکی ارسال شده است.
مدیر کل سابق دفتر اعتباربخشی وزارت بهداشت و درمان گفت: تقویت همکاری بین وزارت بهداشت و سازمان امور مالیاتی برای شناسایی و پیگیری تخلفات، توسعه و بهبود سامانه‌های اطلاعاتی حوزه سلامت، افزایش نظارت و کنترل بر فعالیت‌های اجرایی در حوزه سلامت، از جمله راهکارهای مبارزه با این تخلفات است.
وی اضافه کرد: باید فضایی فراهم شود تا افراد تمایلی به نقض قوانین و تخلف نداشته باشند. همچنین، آگاهی و آموزش مسئولان و کارکنان حوزه سلامت درباره قوانین و مقررات، تعیین جریمه‌های مناسب و سختگیرانه برای تخلفات، ترویج فرهنگ احترام به قوانین و مقررات حوزه سلامت، و آموزش‌های عمومی برای افزایش آگاهی بیماران از دیگر راه‌های کاهش این نوع تخلفات در جامعه پزشکی هستند.
